تأثیر آلودگی فاز محلول نفت خام بر بافتهای آبشش, کبد و کلیه بچه ماهی سفید دریای خزر

اثر سمیت فاز محلول در آب نفت خام (water soluble fraction of crude oil) بر بچه ماهی سفید دریای خزر (rutilus frisii kutum), در یک دوره آزمایشی حاد مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور تعداد 800 عدد بچه ماهی سفید در تیرماه 1387 از کارگاه تکثیر و پرورش ماهی کلمه گرگان تهیه و به آزمایشگاه تحقیقات آبزیان دانشکده علوم زیستی دانشگاه شهید بهشتی منتقل شدند. بچه ماهیان با وزن 2-1 گرم برای سازگاری با شرایط آزمایشگاهی به مدت 8 روز در تانکهای 300 لیتری نگهداری شدند. سپس برای بدست آوردن lc5096h, 6 غلظت از wsf (27, 25/29, 5/31, 75/33, 36, 25/38 قسمت در میلیون) در آکواریوم های 20 لیتری آماده سازی شد و به هر آکواریوم 10 عدد بچه ماهی به مدت 96 ساعت معرفی گردید. با توجه به میزان مرگ و میر بچه ماهیان در 96 ساعت و با استفاده از آنالیز آماری probit value, lc5096h, 95/33 ppm محاسبه گردید. سپس در 3 آکواریوم lc5096h و در 3 آکواریوم lc5096h1/0 غلظت سازی شدند. 3 آکواریوم هم آب شهری هوادهی شده به عنوان گروه شاهد انتخاب شد. بعد از 24 و 96 ساعت از هر آکواریوم جهت انجام آزمایشات بافت شناسی 3 ماهی و برای sem بافت آبشش هم 3 عدد ماهی برداشت و فیکس شدند. از بافتهای آبشش, کبد و کلیه برشهای 3 میکرونی تهیه، با هماتوکسیلین-ائوزین رنگ آمیزی و بوسیله میکروسکوپ نوری مورد بررسی قرار گرفتند. آسیب های عمومی مشاهده شده شامل جدا شدن اپیتلیال از غشاء پایه تیغه های آبششی, پرخونی در رشته و تیغه های آبششی, آنیوریسم, چماقی شدن انتهای تیغه ها, هایپرتروفی سلولهای اپیتلیالی تیغه ها, هایپرپلازی بین تیغه ها و همجوشی تیغه های آبششی در آبشش؛ تغییر شکل هپاتوسیت ها, دژنره شدن سلول ها, انبساط و پرخونی سینوزوئیدها, واکوئوله شدن سیتوپلاسم و پرخونی رگها در کبد؛ اتساع گلومرول ها, کاهش فضای بومن, انسداد لومن توبول های ادراری, تورم ابری و دژنره شدن قطرات هیالین در کلیه, بود. مشاهدات sem آبشش نتایج بافت شناسی را تأیید کرده و تورم و جدا شدن اپیتلیال از غشاء پایه و آنیوریسم را در تیغه های آبششی نشان داد. طبق نتایج این تحقیق هیستوپاتولوژی شاخص زیستی مناسبی در ارزیابی اثر آلاینده های نفتی بر بافت های حیاتی ماهی می باشد. همچنین فاز محلول در آب نفت خام سبب بروز آسیب های جدی در بافت های آبشش, کبد و کلیه بچه ماهیان سفید شده و با اختلال در عملکرد این اندامها سبب برهم خوردن هموستازی بدن ماهی می شود. آسیب های مشاهده شده در این تحقیق در آبشش نسبت به کبد و کلیه شدیدتر بود که این امر می تواند به دلیل قرار گرفتن در معرض مستقیم آلاینده باشد.